Een vlak groen tapijt ziet er aantrekkelijk uit en heeft een aantal voordelen. Hier zijn vier manieren om een ongelijkmatig gazon te egaliseren.
18.09.2023
Als aarde om je gazon te egaliseren is een zand-tuingrondmengsel in een verhouding van 1:1 geschikt voor vlakke ongelijkmatigheden. Diepere gaten kan je opvullen met gewone potgrond of speciale gazonaarde van 50% compost, 35% humus en 15% zand.
Ongelijkmatigheden in het gazon komen vaak van dieren zoals mollen of woelmuizen. Maar ook een slechte waterafvoer die tot opstuwend vocht leidt, kan de oorzaak van verzakkingen zijn. Eveneens een te geringe verdichting van de grond bij het aanleggen van het gazon of een gewichtsbelasting van de zachte grond na hevige regenval.
Een ongelijkmatig grasveld kan op verschillende manieren worden geëgaliseerd: afzonderlijke gaten kunnen worden opgevuld met een mengsel van zand en moedergrond, kleine hoogteverschillen in het gazon compenseer je met een wals. Bij grotere ongelijkmatigheden helpt vaak alleen het verwijderen van de grasmat of het volledig nieuw aanleggen door het gazon om te spitten.
De kosten voor het egaliseren van een tuin zijn afhankelijk van de grootte van het oppervlak en de omvang van de ongelijkmatigheden. Hiervan hangt af welke gereedschappen en machines je moet kopen of huren en hoeveel grond, zand en graszaden je nodig hebt. Ook het afvoeren van grote hoeveelheden afgegraven bodemresten kan kosten met zich meebrengen.
Handige gereedschappen en machines voor het egaliseren zijn graswals, spaden, eventueel grondfrees en hark en een waterpas, houten stokjes en koord voor de inventarisatie van ongelijkmatigheden.
Afhankelijk van of je slechts kleine plekken moet repareren of het hele gazon moet egaliseren, heb je meer of minder zwaar en speciaal gereedschap nodig. Dat hoef je in geen geval allemaal te kopen: sommige machines en gereedschappen, zoals een graswals, kan je in de plaatselijke bouwmarkt of bij je STIHL dealer huren.
Houten of metalen stokjes en touw
Zand- en tuingrondmengsel
Eventueel graszaad
Eventueel meststoffen
Werken met krachtige machines is leuk en doet je boven jezelf uitstijgen. Maar je moet ook kunnen rekenen op effectieve en veilige veiligheidskleding. Draag bij het werken met de machines van STIHL altijd je persoonlijke veiligheidsuitrusting. Raadpleeg de gebruiksaanwijzing van het product voor meer informatie. Vóór het eerste gebruik moet je goed weten hoe de machine werkt en ervoor zorgen dat deze vóór elk gebruik in perfecte staat is. Op verzoek maakt je STIHL dealer je machines met plezier klaar voor de eerste klus en adviseert je ook over de soorten veiligheidskleding die je op je gemak kan passen. Denk eraan dat een persoonlijke veiligheidsuitrusting geen vervanging is voor een veilige werkmethode.
Stel eerst vast hoe groot en hoe diep de ongelijkmatigheden werkelijk zijn. Afhankelijk van de methode waarmee je je gazon kan egaliseren en hoeveel vulmateriaal je eventueel moet bestellen.
Lijkt het hele gazon op een hobbelige baan? Zijn er slechts een paar kleine plekken waar je diepe voetafdrukken moet egaliseren? Of is het hele oppervlak schuin gezakt? Met deze methode kan je het hoogteverschil bepalen:
Als je de hoogteverschillen hebt vastgelegd, kan je grofweg met behulp van de volumeformule breedte x lengte x hoogte inschatten hoeveel kubieke meter moederbodem en zand je moet inkopen om de ongelijkmatigheden op te vullen. Bij een schuin vlak neem je als hoogte slechts de helft van het gemeten maximale hoogteverschil. Bij een oppervlak van vier keer vier meter en een gemiddeld hoogteverschil van 10 centimeter zou de berekening zijn: 4 x 4 x 0,1 m = 1,6 m³
Het beste tijdstip om je gazon te egaliseren ligt tussen half april en eind mei tijdens een droge periode. Dan heeft de bodem meestal de temperatuur van 10 °C bereikt die nodig is voor eventueel nazaaien en is de aarde minder zwaar omdat het winterse smeltwater is opgedroogd.
Lichte, maar over een groot oppervlak verdeelde ongelijkmatigheden in het gazon, zoals vlakke voetsporen of graszoden die na een vorstwinter zijn opgeworpen, kunnen met walsen worden rechtgezet. Let op: deze methode is niet geschikt voor net aangelegde gazons. Graswalsen zijn meestal hol om ze gemakkelijk te transporteren en worden pas vlak voor het begin van het walsen met water gevuld, zodat ze hun werkgewicht van 70 tot 100 kg bereiken.
In plaats van een wals kan je het gazon ook egaliseren met een trilplaat, maar denk er wel aan dat deze de bodem veel meer comprimeert dan een wals.
Ter voorbereiding maai je het gras. Zorg ervoor dat het gras droog is, zodat er geen natte grashalmen aan de grasmaaier blijven plakken. Lees meer tips in onze gids 'Correct grasmaaien'.
Als de grond droog en hard is, moet je het gazon water geven, zodat de grond een beetje zachter wordt en je met de wals ook echt iets kan uitrichten.
Trek of duw de wals, uitgaande van een rand, strook voor strook eerst in de lengte en dan nog een keer in de dwarsrichting over het te egaliseren gazon. Zorg ervoor dat de stroken een beetje overlappen en maak geen scherpe bochten.
Betreed minstens 24 uur het gazon niet, zodat het kan drogen en de grashalmen weer rechtop komen te staan.
Het opvullen met zand is een eenvoudige manier om kleine ongelijkmatigheden in het gazon te compenseren. Daarbij wordt het gazon op de diepere punten ongeveer 1 cm bedekt met een 1:1-mengsel van zand en tuingrond. De grashalmen hebben 2-4 weken nodig om door de dunne laag heen te groeien en te wortelen.
Het kan nodig zijn om deze procedure in de zomer meerdere keren te herhalen totdat de grond vlak is, maar het opnieuw zaaien wordt vermeden en met geduld is zo een egaal en krachtig gazon realiseerbaar.
Het gaat sneller als je de diepe punten meteen volledig opvult met het zand-aardemengsel en dit licht aanstampt. Dan moet je echter graszaden bijmengen, omdat de bestaande grasplanten door de dikkere grondlaag geen licht meer krijgen om verder te groeien.
Zand helpt ook om verdichte grond van gazons losser te maken. Wij laten zien hoe je je gazon op de juiste manier met zand bewerkt.
Bij deze methode voor het egaliseren van je gazon verwijder je de grasmat. Als de ongelijkmatigheden zo groot zijn dat walsen geen zin heeft en het te veel tijd zou kosten om het gazon lokaal op te vullen, kan het verwijderen van het hele gazon een oplossing zijn. Dat komt echter net als het hieronder beschreven omspitten en egaliseren bijna gelijk aan een volledig nieuwe aanleg.
Maai het gazon eerst zo kort als mogelijk is met de grasmaaier. Hierdoor kan je de grasmat makkelijker afsteken.
Steek met de spade langs een rand verticaal in de grasmat en til afzonderlijke zoden met een dikte van 6 tot 8 cm stuk voor stuk op. Voor deze stap heb je veel minder spierkracht nodig als je een graszodensnijder in de bouwmarkt huurt.
Als het hele oppervlak blootligt, ga je verder zoals bij gazon volledig vernieuwen met omspitten.
Als geen van de voorgestelde maatregelen voldoet om het gazon te egaliseren, kan je het gazon nog omspitten en volledig opnieuw aanleggen. Deze methode kan de beste oplossing zijn als mollen hebben toegeslagen en een groter oppervlak beschadigd is door molshopen en ondergrondse gangen zijn ingezakt. Hoe je dit doet, lees je in onze artikel Gazon vernieuwen.
Handig om te weten
Het gazon met grasmat en al omspitten, lijkt op het eerste oog wat eenvoudiger dan de methode 'gras verwijderen en egaliseren'. In tegenstelling tot het onderspitten van het gras verwijder je ook onkruid als je de hele grasmat wegneemt.
Een nadeel van het verwijderen is echter dat je de oude graszoden moet weggooien als je geen plek in de tuin hebt waar ze tot compost kunnen verrotten.
Een vlak gazon ziet er niet alleen fraai uit, maar maakt ook het onderhoud van het gazon een stuk eenvoudiger.
Als je ongelijkmatigheden in het gazon compenseert, gaat het maaien en verticuteren sneller, omdat je robotmaaier niet bij elke kuil blijft steken. Meststoffen kunnen gelijkmatiger worden verdeeld en je struikelt minder gauw. Je voorkomt dat neerslag zich ophoopt in de putjes, wat zou kunnen leiden tot opstuwend vocht en uiteindelijk tot gazonziekten.
Een egaal gazon kan gemakkelijker worden gemaaid
Voordat je je gazon egaliseert, moet je uitzoeken waar de ongelijkmatigheden vandaan komen. Als een verstoorde waterafvoer de oorzaak is, moet je eerst deze hoofdoorzaak oplossen voordat je het gazon egaliseert.
| Reden | Toelichting |
|---|---|
| Fouten bij de aanleg | Tussen het voorbereiden van de grond en het zaaien van het gazon kreeg de bodem geen tijd om in te klinken. |
| Dieren | Terwijl mollen in de tuin onmiddellijk zichtbaar worden door hun opgeworpen molshopen, graven woelmuizen hun gangen meestal onopgemerkt totdat de ondergrond zo uitgehold is dat het gazon gedeeltelijk inzakt. |
| Slechte waterafvoer | Dit wordt bijvoorbeeld veroorzaakt door een gebrek aan drainage, wat leidt tot ophoping van water en uiteindelijk tot verzakking van de ondergrond. |
| Belasting met gewicht | Rijden met zware machines of zitmaaiers. |
| Nat gras betreden | Als de grond na zware regenval of door ontdooiende sneeuw is doorweekt, is ons lichaamsgewicht al voldoende om diepe voetsporen achter te laten. |
| Bomen | Boomwortels duwen het oppervlak van het gazon omhoog. |
